Toplumsal medyada yalanlarla idrak yönetimi yapılmasının önüne geçecek düzenleme Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna gore halkı yanıltıcı bilgiyi açıkca yayma suçuna 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. İnternetten gösterim meydana getiren kuruluşlar, basın kanunu kapsamına alınarak yeni haklara kavuştu.
Kanuna gore, yasal zemine kavuşturulmaları için web haber siteleri ile basın kartına ilişkin mevzular, Basın Kanunu’nun kapsamına alınarak radyo, tv, kamu kurum ve kurumlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu çalışanı, basın kartı düzenlenmesi bakımından süreli gösterim çalışanları benzer biçimde değerlendirilecek.
Basın Kanunu’nun amaçları arasına basın kartına ilişkin usul ve esasları belirlemek de eklenecek. Basın kartı talep eden medya mensupları ve enformasyon görevlileri, kanun kapsamına dahil edilecek.
İnternet haber siteleri de süreli gösterim tanımı kapsamına alınacak. Düzenlemede “web haber sitesi”, “İletişim Başkanı”, “İletişim Başkanlığı”, “Basın Kartı Komisyonu”, “medya mensubu”, “enformasyon görevlisi” de tanımlanıyor.
İnternet haber sitelerinde etkinlik gösterdiği iş yeri adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, yazışma telefonu ve elektronik tebligat adresi ile yer sağlayıcısının adı ve adresi kendilerine ilişik web ortamında kullananların ana sayfadan direkt ulaşabileceği şekilde ve “yazışma” başlığı altında bulundurulacak.
İnternet haber sitelerinde bir içeriğin ilk kez sunulmaya başlandığı tarih ile sonraki güncelleme tarihleri, her erişildiğinde değişmeyecek şekilde içeriğin üstünde belirtilecek.
Kayıt için verilen beyannamede elektronik tebligat adresi de gösterilecek
Yayım durdurma müeyyidesi web haber siteleri bakımından uygulanmayacak. İnternet haber sitesinin hükme uymaması halinde Cumhuriyet Başsavcılığı 2 hafta içinde eksikliğin giderilmesini yada gerçeğe aykırı bilgilerin düzeltilmesini web haber sitesinden isteyecek. İstemin 2 hafta içinde yerine getirilmemesi durumunda Cumhuriyet Başsavcılığı web haber sitesi vasfının kazanılmadığının tespiti amacıyla asliye ceza mahkemesine başvuracak. Mahkeme en geç 2 hafta içinde kararını verecek.
Başvurunun kabul edilmesi halinde web haber siteleri için sağlanabilecek resmi duyuru ve reklam ile çalışanlarının basın kartına ilişkin hakları ortadan kalkacak. İnternet haber sitesi için sağlanan hakların ortadan kaldırılması, bu kanun yada ilgili mevzuat uyarınca öngörülen yaptırımların uygulanmasına engel olmayacak.
Teslim ve muhafaza yükümlülüğü
İnternet haber sitesinde piyasaya çıkan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek suretiyle doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde 2 yıl süre ile muhafaza edilecek.
Yargı mercileri tarafınca yayının soruşturma ve kovuşturma mevzusu bulunduğunun web haber sitesine yazılı olarak bildirilmesi halinde, bu işlemlerin sonuçlandığının bildirilmesine kadar soruşturma ve kovuşturma mevzusu gösterim kaydının saklanması mecburi olacak.
İnternet haber sitelerinde ziyan olan kişinin düzeltme ve yanıt yazısını görevli müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı almış olduğu tarihten itibaren en geç bigün içinde, ilgili yayının yer almış olduğu sayfa ve sütunlarda, URL bağlantısı sağlanmak suretiyle aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlamak zorunda olacak. Gösterim hakkında verilen erişimin engellenmesi ve/yada içeriğin çıkarılması kararının uygulanması ya da web haber sitesi tarafınca içeriğin kendiliğinden çıkarılması durumunda, düzeltme ve yanıt metni ilgili yayının yapıldığı web haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfasında olmak suretiyle 1 hafta süreyle yayımlanacak.
Basılmış eserler yada web haber siteleri yöntemiyle işlenen yada bu kanunda öngörülen öteki suçlarla ilgili ceza davalarının bir muhakeme şartı olarak, günlük süreli yayınlar ve web haber siteleri yönünden 4 ay, öteki basılmış eserler yönünden 6 ay içinde açılması mecburi olacak. Bu süreler basılmış eserlerin Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmiş olduğu tarihten, web haber siteleri için ise habere ilişkin kabahat suç duyurusunun yapıldığı tarihten başlamış olacak.
Basın kartı başvurusu, niteliği ve türleri belirlendi
Kanunla basın kartı başvurusu, niteliği ve türleri de belirlendi. Buna gore, basın kartı başvurusu İletişim Başkanlığına yapılacak. Basın kartı, resmi özellikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek.
Basın kartı türleri şu şekilde:
Göreve bağlı basın kartı: Bir medya kuruluşuna bağlı olarak çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarına ve enformasyon görevlilerine verilen basın kartını,
Süreli basın kartı: Vazife alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
Geçici basın kartı: Vazife alanı Türkiye’yi kapsamamakla birlikte geçici bir süreyle Türkiye’ye haber amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına verilen basın kartını,
Özgür basın kartı: Geçici bir süreyle çalışmayan yada yurt haricinde özgür gazetecilik meydana getiren medya mensuplarına verilen basın kartını,
Devamlı basın kartı: Minimum 18 yıl mesleki hizmeti bulunan medya mensupları ve enformasyon görevlilerine yaşam boyu verilen basın kartını ifade edecek.
Basın kartı, Türkiye’de etkinlik gösteren medya kurumlarının Türk vatandaşı medya mensuplarına, süreli yayınların sahiplerine yada tüzel şahıs temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarına, medya kuruluşları adına hareket eden ve vazife alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensupları ile vazife alanı Türkiye’yi kapsamamakla birlikte geçici bir süreyle Türkiye’ye haber amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına, yurt haricinde gösterim meydana getiren medya kurumlarının, Türk vatandaşı sahiplerine ve çalışanlarına, yurt haricinde özgür gazetecilik meydana getiren Türk vatandaşı medya mensuplarına, medya alanında hizmet veren kamu kurum ve müesseselerinde ve kamu kurum ve kurumlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu personeline, medya alanında etkinlik göstermeleri şartıyla sendikalar ile kamu yararına faaliyette bulunmuş olduğu tespit edilen dernek ve vakıfların yöneticilerine verilebilecek.
Basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmeleri için 18 yaşını bitirmiş olması, minimum lise yada dengi bir eğitim kurumundan mezun olması, kısıtlı yada kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması şartı aranacak.
Ek olarak basın kartı talep edenlerin başvuruda bulunabilmesi için Türk Ceza Kanunu’nun 53’üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı 5 yıl yada daha çok süreyle hapis cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, itimatı kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, kara çalma, kabahat uydurma, müstehcenlik, fuhuş, hileli batkı, zimmet, irtikap, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan meydana gelen malvarlığı değerlerini aklama suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, kamu barışına karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, ulusal savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları ve terör suçlarından yargı giymemiş olması gerekiyor.
Kart talep edenlerde, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler haricinde işten ayrılmış olduğu tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak suretiyle ara vermeden emek vermesi, medya faaliyeti haricinde ticari faaliyette bulunmaması şartı da aranacak.
Basın kartı talep eden süreli gösterim sahipleri yada tüzel şahıs temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarında, kamu kurum ve müesseselerinde basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın-yayın müesseselerinde çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından basın kartı talep edenlerde “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler haricinde işten ayrılmış olduğu tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak suretiyle ara vermeden emek vermesi, medya faaliyeti haricinde ticari faaliyette bulunmaması” şartları aranmayacak.
Devamlı ve özgür basın kartı talep edenler ile Türkiye Radyo Tv Kurumu (TRT) vasıtasıyla göreve bağlı basın kartı talep edenlerde ise “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler haricinde işten ayrılmış olduğu tarihten itibaren 1 aydan fazla olmamak suretiyle ara vermeden emek vermesi” şartı aranmayacak.
Basın kartı talep eden yabancı medya mensuplarına, medya kuruluşu tarafınca görevlendirildiklerini belgelendirmeleri, Internasyonal İşgücü Kanunu uyarınca emek harcama izinlerinin olması, bağlı bulundukları kuruluşun yönetim merkezinin bulunmuş olduğu ülkenin Türkiye’deki büyükelçilik, elçilik yada konsolosluklarından aldıkları takdim mektubunu ibraz etmeleri halinde, karşılıklılık esası da gözetilerek Başkanlıkça basın kartı verilebilecek.
Basın Kartı Komisyonu 19 üyeden oluşacak. Komisyonda, Başkanlığı temsilen 3 üyenin yanı sıra işçi sendikası şeklinde etkinlik gösteren sendikalardan basın kartı sahibi üyesi en fazla olan sendika tarafınca belirlenecek 2 üye ile yazışma fakültesi dekanları yada basın kartı sahibi gazeteciler arasından Başkanlıkça belirlenecek 3 üye de yer alacak. Üyelerin vazife süresi 2 yıl olacak. Süresi dolan üyeler tekrardan seçilebilecek.
Komisyon; müracaat sahibinin niteliklerini, mesleki çalışmalarını, eserlerini, ödüllerini değerlendirerek basın kartı taşıyıp taşımayacağına karar verecek.
Basın kartı iptal edilebilecek
Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişim Yapılmasına Dair Kanun’a gore, basın kartı sahibinin, kanunda belirtilen niteliklere haiz olmadığının yada bu nitelikleri sonradan kaybettiğinin anlaşılması halinde basın kartı, İletişim Başkanlığınca iptal edilecek.
Basın kartı sahibinin, basın terbiye esaslarına aykırı davranışlarda bulunması halinde Basın Kartı Komisyonu kararıyla basın kartı iptal edilecek.
Basın kartı sahibinin ihtiyaç duyulan niteliklere haiz olmadığının yada bu nitelikleri sonradan kaybettiğinin anlaşılması sebebiyle İletişim Başkanlığınca basın kartının iptali halinde kartın iade edilmiş olduğu tarihten itibaren 1 yıl geçmedikçe tekrardan basın kartı verilmeyecek.
Belirtilen süreler, iptal edilen basın kartının iade edilmiş olduğu tarihten itibaren işlemeye başlamış olacak.
Adli sicil kaydında basın kartı verilmesine engel bir suçtan mahkumiyeti bulunan kişilere, bu mahkumiyetler adli sicil kaydından silinmedikçe yada yasaklanmış hakların geri verilmesine karar verilmedikçe basın kartı düzenlenmeyecek.
İletişim Başkanlığınca düzenlenecek basın kartlarının şekli, medya müesseselerinde aranacak şartlar, kontenjanlar, Basın Kartı Komisyonunun belirlenmesi, emek harcama ve karar alma usulleri, müracaat türleri ile başvuruda istenilecek belgeler İletişim Başkanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.
Kanunun yürürlüğe girmiş olduğu tarihten ilkin etkinlik gösteren web haber siteleri, kanunun yürürlüğe girmiş olduğu tarihten itibaren üç ay içinde yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda olacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girmiş olduğu tarihten ilkin usulünce verilmiş olan basın kartları, lüzumlu şartları taşımaları kaydıyla geçerliliğini korumaya devam edecek.
Basın İlan Kurumu Genel Kurul üye sayısı 42’ye çıkacak
Yasayla 36 kişiden oluşan Basın İlan Kurumu Genel Kuruluna, resmi duyuru yayımlayacak web haber sitelerinden 2, Cumhurbaşkanı’nca belirlenecek 2, radyo, tv ve web siteleriyle ilgili işlemler gerçekleştiren BTK ile RTÜK’ten 2 temsilci eklenecek. Genel Kurul üye sayısı 42’ye çıkacak.
Kurumun ülke genelinde görevli olmasıyla tüm Anadolu gazetelerinin kayıtları Basın İlan Kurumunda tutulduğundan, Anadolu gazete sahipleri temsilcileri seçimi İletişim Başkanlığı yerine Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünce düzenlenecek.
Anadolu gazete sahiplerinin Genel Kurula katılacak temsilcileri, resmi duyuru yayımlayan Anadolu gazete sahiplerinin ya da bu gazetelerin ayrı ayrı gösterecekleri temsilcilerinin Genel Müdürlüğün çağrısı üstüne katılacakları görüşmede değişik coğrafi bölgelerden olmak suretiyle seçilecek. Yeni üyeler belirlenene kadar mevcut üyelerin görevleri devam edecek.
İnternet haber sitelerinde yayımlanacak resmi duyuru ve reklamlar
Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğü, her ayın sonunda resmi duyuru ve reklam verilebilecek olan mevkuteler ile web haber sitelerinin isimlerini ve vasıflarını ihtiva eden birer listeyi, kurumun web siteleri üstünden duyuracak.
İnternet haber sitelerinde yayımlanacak resmi duyuru ve reklamların kapsam ve esasları da belirlenecek. Böylece web haber sitelerinde resmi duyuru ve reklamların Basın İlan Kurumu vasıtasıyla yayımlanabilmesine olanak sağlanacak.
Basın İlan Kurumu vasıtasıyla piyasaya çıkan ilanların kopyalanması yada ticari faaliyete mevzu edilmesi durumlarına dair usul ve esasların tespit edilmesi için Genel Kurula yetki veriliyor, kamuya ilişik ilanlara vatandaşların tek merkezden kolayca ulaşabilmesi ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’na hukuki statü kazandırılıyor.
Buna gore, Resmi Gazete’de yayımlananlar hariç olmak suretiyle Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve yönetmelikler uyarınca yayımlatılması mecburi olan resmi ilanlar ile daire ve teşekküller, kanun yada Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan sair müesseseler yada bunların iştiraklerinin web haber sitelerinde yayımlatacakları duyuru ve reklamlar sadece Basın İlan Kurumu aracılığı ile yayımlanacak.
Kurum vasıtasıyla piyasaya çıkan duyuru ve reklamların, kopyalanması, yayımlanması, yayımlattırılması ve ticari faaliyete mevzu edilmesi Kurumun vereceği izne bağlı olacak.
Cumhurbaşkanlığına bağlı kurum ve kuruluşlar ile Bakanlıklar, bağlı, ilgili yada ilişkili kurum ve kuruluşlar, öteki kurum ve kuruluşların kendi web sitesinde yayını mecburi olan ilanlarının ek olarak Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yayımlatılması mecburi olacak. Bu ilanların Basın İlan Kurumu İlan Portalı’ndaki yayınından ücret alınmayacak.
İnternet haber sitelerinde resmi duyuru ve reklam yayımlatılması görevi Basın İlan Kurumuna verildiğinden, gazete ve dergiler için uygulanan müeyyideler web haber sitelerine de uygulanacak.
Müeyyide uygulanan gazete, mecmua ve web haber sitelerinin başvuracağı yargı mercisi mevzusunda tereddütlerin giderilmesi amacıyla başvurulacak mahkeme yeri, Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunmuş olduğu yerdeki asliye hukuk hakimliği olarak değiştirilecek, 15 gün olan mahkemenin karar verme süresi kaldırılarak mevzuya ilişkin rahat yargılama usulü getirilecek.
Yönetim Kurulu sonucuna karşı, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içinde Basın İlan Kurumu Genel Müdürlüğünün bulunmuş olduğu yerdeki asliye hukuk hakimliğine itiraz edilebilecek.
Resmi duyuru ve reklam yayımlayacakların sorumlulukları
İnternet haber sitelerinde resmi duyuru ve reklam yayımlayacakların sorumluluklarına da kanunda yer veriliyor.
İnternet haber sitelerinde resmi duyuru ve reklam yayımlayacakların taşıması ihtiyaç duyulan vasıflar ve yerine getirmesi ihtiyaç duyulan sorumluluklar ile yayına ilişkin usul ve esaslar kanunun yürürlüğe girmiş olduğu tarihten itibaren Basın İlan Kurumu Genel Kurulunca 6 ay içinde çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
İcra ve İflas Kanunu kapsamındaki göç eder, taşınmaz satışlarının gazete yöntemiyle duyuru edilip edilemeyeceğinin takdir yetkisi icra memurluklarının tasarrufuna bırakılacak. İcra memurlarınca ifa edilen bu yetkiden meydana gelen uygulamalardaki farklılıkların giderilmesi, bu ilanların web haber sitelerinde de yayımlatılması amaçlanıyor.
Elektronik satış portalı ve Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yapılacak duyuru, artırmanın bitimine kadar erişime açık tutulacak.
Toplam muhammen bedeli 500 bin liraya kadar olan satışlar için gazete yada web haber sitesi ile duyuru yapılıp yapılmayacağına, icra dairesince alakadarların menfaatleri dikkate alınarak karar verilecek sadece toplam muhammen bedeli 500 bin liranın üstünde ve 2 milyon liranın altında olanlar, satışın yapılacağı yerde piyasaya çıkan resmi duyuru yayımlama hakkını haiz bir mahalli gazete yada bir web haber sitesinde duyuru edilecek.
Satışın yapılacağı yerde resmi duyuru yayımlama hakkını haiz mahalli gazete yada web haber sitesi yönetimi bulunmaması halinde duyuru, icra dairesinin belirleyeceği aynı il mülki sınırları içinde bulunan başka bir gösterim yerinde resmi duyuru yayımlama hakkını haiz bir mahalli gazete yada bir web haber sitesi vasıtasıyla duyurulacak.
Toplam muhammen bedeli 2 milyon lira ve üstünde olanlar ise bir web haber sitesinde yada yurt genelinde dağıtılıp satışa sunulan ve duyuru talebi tarihinde günlük fiili satışı 50 bin adedin üstünde olan resmi duyuru yayımlama hakkını haiz bir gazetede yayımlatılacak.
Gazete yada web haber sitesinde yayımlanacak ilanlar eş zamanlı olarak Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da duyurulacak.
Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yayımlanacak ilanlardan ücret alınmayacak.
Parasal limitler bundan önceki senenin aralık ayındaki senelik üretici fiyat endeksi esas alınarak Hakkaniyet Bakanlığı tarafınca güncellenecek ve her yıl 1 Şubat’tan geçerli olmak suretiyle aynı tarihe kadar Resmi Gazete’de duyuru edilecek. Sözü edilen parasal limitler muhteşem hallerde gene Hakkaniyet Bakanlığının teklifi üstüne Cumhurbaşkanı sonucu ile güncellenebilecek.
Gazetede, web haber sitesinde, elektronik satış portalında yada Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda ilanı meydana getirilen metindeki hatalar, ihale zamanı değiştirilmeksizin yalnız elektronik satış portalında ilanen düzeltilecek.
İhaleler, işin yapılacağı yerde çıkan bir gazetenin yanı sıra bir web haber sitesinde de duyurulabilecek. İhalenin yapılacağı yerde gazete çıkmaması yada web haber sitesi yönetimi bulunmaması halinde ise duyuru, aynı süreler içinde Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda yer alacak.
Basın Kanunu’nun “Cezai ve Hukuki Sorumluluklar” ile ilgili düzenlemeleri içeren bölümlerine web haber siteleri de eklenecek.
1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası
Halk içinde kaygı, korku yada ürkü yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde açıkca yürüyerek kimse 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Failin, suçu gerçek kimliğini gizleyerek yada bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde söz mevzusu ceza yarı oranında artırılacak.
“Halkı yanıltıcı bilgiyi açıkca yayma” suçu sebebiyle verilen bölge adalet sarayı mahkemesi ceza dairelerinin kararları temyiz edilebilecek.
Erişim Sağlayıcıları Birliğinin vazife alanı, erişimin engellenmesi kararları ile beraber içeriğin çıkarılması kararlarının uygulanmasına yönelik öteki kanunlarda yer edinen düzenlemeleri de kapsayacak şekilde tekrardan belirleniyor.
Birlik ile erişim sağlayıcılar içinde kararların bildirimi noktasında doğru ve süratli bir halde veri akışının sağlanmasını teminen lüzumlu yazılım ve donanımın, erişim sağlayıcılar tarafınca kurulması yükümlülüğü getiriliyor.
Erişim Sağlayıcıları Birliğine, kendisine gelen içeriğin çıkarılması ve/yada erişimin engellenmesine yönelik mahkeme kararlarını, elektronik posta yöntemiyle ilgili içerik yada yer sağlayıcılarına bildirme imkanı veriliyor.
İnternetin dağınık ve dinamik yapısı sebebiyle içerik yada yer sağlayıcının nerede bulunduğunun tespitinde yaşanmış olan sorunların ve buna bağlı olarak ortaya çıkan yetki tartışmasının giderilmesi ve katalog suçlarla daha etkin savaşım edilebilmesi amacıyla yurt içi-yurt dışı ayrımı kaldırılıyor, Başkanın engelleme yetkisinde yeknesaklık sağlanıyor.
Ulusal İstihbarat Teşkilatının faaliyetleri ve personeline yönelik kabahat teşkil eden içerikler katalog suçlar kapsamına alınacak.
Hakim tarafınca verilen içeriğin çıkarılması yada erişimin engellenmesi sonucuna mevzu kişilik hakkının ihlaline ilişkin yayının başka web adreslerinde de yayınlanması durumunda, ilgili şahıs tarafınca Birliğe müracaat edilmesi halinde mevcut karar bu adresler için de uygulanacak. Müracaatın, Birlik tarafınca kabulüne karşı itiraz, sonucu veren hakimliğe yapılacak. İnternet sitesindeki yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesi kararlarında bu fıkra hükmü uygulanmayacak.
Toplumsal ağ sağlayıcıları BTK’ye informasyon verecek
Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişim Yapılmasına Dair Kanun ile Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının bulunduracağı temsilcinin gerçek şahıs olması halinde bu şahıs Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşı olacak.
Türkiye’den günlük erişimin 10 milyondan fazla olması halinde yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcı tarafınca belirlenen gerçek yada tüzel şahıs temsilci, toplumsal ağ sağlayıcının sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla teknik, yönetimsel, hukuki ve mali yönden tam yetkili ve görevli olup bu temsilcinin tüzel şahıs olması halinde direkt toplumsal ağ sağlayıcı tarafınca ana para şirketi şeklinde kurulan bir şube olması mecburi olacak.
Toplumsal ağ sağlayıcıların BTK’ye sundukları raporlar; başlık etiketleri, öne çıkarılan yada erişimi azaltılan içeriklere ilişkin algoritmalarına, reklam politikalarına ve şeffaflık politikalarına ilişkin detayları de içerecek. Toplumsal ağ sağlayıcıları, kurum tarafınca istenen detayları kuruma vermekle yükümlü tutulacak.
Reklam kütüphanesi
Toplumsal ağ sağlayıcı, kullanıcılarına eşit ve yansız davranmakla yükümlü olup BTK’ye sunulacak raporda, bu hususa ilişkin alınan tedbirlere de yer verilecek. Toplumsal ağ sağlayıcı, bu kanun kapsamındaki suçlara ilişkin içerikler ile başlık etiketlerinin yayınlanmamasına ilişkin kendi sistem, mekanizma ve algoritmasında BTK ile iş birliği halinde lüzumlu tedbirleri alacak, bu tedbirler, raporunda bulunacak.
Toplumsal ağ sağlayıcı, kullanıcılara tavsiyeler sunarken hangi parametreleri kullandığına web sitesinde açık, anlaşılır ve kolaylıkla ulaşılabilir şekilde yer verecek.
Toplumsal ağ sağlayıcı, kullanıcılara önerilmiş olduğu içeriklere ilişkin tercihleri güncelleme ve kişisel verilerinin kullanılmasını sınırlandırma seçeneği sunma mevzusunda almış olduğu lüzumlu tedbirleri, raporunda sıralayacak. Toplumsal ağ sağlayıcı, reklamlara ilişkin içerik, reklam veren, reklam süresi, hedef kitlesi, erişilen şahıs yada grup sayısı benzer biçimde bilgilerin bulunmuş olduğu reklam kütüphanesi oluşturarak bunu web sitesi üstünden yayınlayacak.
TCK’de yer edinen suçlara ilişkin içerikler adli mercilere verilecek
Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer edinen, evlatların cinsel istismarı, halkı yanıltıcı bilgiyi açıkca yayma, devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarına mevzu web içeriklerini oluşturan yada yürüyerek faillere ulaşmak için lüzumlu olan detayları, soruşturma aşamasında cumhuriyet savcısı, kovuşturma aşamasında yargılamanın yürütülmüş olduğu mahkemece talep edilmesi üstüne, ilgili toplumsal ağ sağlayıcının Türkiye’deki temsilcisi, adli mercilere verecek.
Bu bilgiler, talep eden cumhuriyet başsavcılığı yada mahkemeye verilmezse ilgili cumhuriyet savcısınca, yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının web trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranında daraltılması talebiyle Ankara Barış Ceza Hakimliğine başvurulabilecek.
İnternet trafiği bant genişliğinin daraltılması sonucu verilmesi halinde, bu karar erişim sağlayıcılara bildirilmek suretiyle BTK’ye gönderilecek. Kararın gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafınca yerine getirilecek. Toplumsal ağ sağlayıcının, yükümlülüklerini yerine getirmesi halinde yaptırımlar kaldırılacak ve BTK’ye haber verilecek.
Toplumsal ağ sağlayıcı, ufaklıklara özgü ayrıştırılmış hizmet sunma mevzusunda lüzumlu tedbirleri alacak.
Reklam ve bant daraltılması yasağı
İdari tedbirler saklı kalmak kaydıyla, BTK Başkanı tarafınca verilen içeriğin çıkarılması ve/yada erişimin engellenmesi kararının gereğinin yerine getirilmemesi halinde, Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilerin, ilgili yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcıya 6 aya kadar reklam vermesinin yasaklanmasına BTK Başkanı tarafınca karar verilebilecek. Bu kapsamda yeni sözleşme kurulamayacak ve buna ilişkin para transferi yapılamayacak. Reklam yasağı sonucu Resmi Gazete’de yayımlanacak.
BTK Başkanı, reklam yasağı kararının yanı sıra içeriğin çıkarılması ve/yada erişimin engellenmesi kararının yerine getirilmesine kadar toplumsal ağ sağlayıcının web trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için barış ceza hakimliğine başvurabilecek. Hakim tarafınca bu yönde verilen kararın ilgili toplumsal ağ sağlayıcıya bildirilmesinden itibaren 30 gün içinde içeriğin çıkarılması ve/yada erişimin engellenmesi kararının toplumsal ağ sağlayıcı tarafınca yerine getirilmemesi halinde, toplumsal ağ sağlayıcının web trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için BTK Başkanı tarafınca barış ceza hakimliğine başvurulabilecek.
Hakim tarafınca verilen kararlar, erişim sağlayıcılara bildirilmek suretiyle BTK’ye gönderilecek. Kararların gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafınca yerine getirilecek. Toplumsal ağ sağlayıcının, içeriğin çıkarılması ve/yada erişimin engellenmesi kararının gereğini yerine getirmesi ve BTK’ye bildirmesi halinde yalnızca web trafiği bant genişliğinin daraltılması tedbiri kaldırılacak.
Reklam yasağına aykırı davrananlara 100 bin liraya kadar ceza
BTK Başkanınca verilen yönetimsel para cezaları, yasal süresinde 1 yıl içinde birden fazla ödenmezse, Başkan tarafınca yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcıya Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilerin ilgili toplumsal ağ sağlayıcısına 6 aya kadar yeni reklam vermesinin yasaklanmasına karar verilebilecek. Bu kapsamda verilen reklam yasağına aykırı davranan Türkiye’de ikamet eden vergi mükellefi gerçek ve tüzel kişilere 10 bin liradan 100 bin liraya kadar yönetimsel para cezası uygulanmasına BTK Başkanı karar verebilecek.
Toplumsal ağ sağlayıcı, BTK tarafınca yapılacak kullanıcı haklarına ilişkin düzenlemelere uyacak.
Toplumsal ağ sağlayıcı, hesap verebilirlik ilkesine uygun şekilde hareket etmek, kanunun uygulanmasında şeffaflığı sağlamak, kanunun uygulanmasına ilişkin lüzumlu tüm informasyon ve belgeleri BTK tarafınca istenildiği süre BTK’ye vermekle yükümlü olacak.
Toplumsal ağ sağlayıcı, başlık etiketleri ve öne çıkarılan içeriklerin uyarı yöntemiyle kaldırılması için BTK ile iş birliği içinde etkin bir müracaat mekanizması kuracak. Toplumsal ağ sağlayıcı, başlık etiketleri yada öne çıkarılan içerikler vasıtasıyla ortam sağlamış olduğu başkasına ilişik gösterim yöntemiyle işlenen suçtan, kendisine hukuka aykırı içeriğin bildirilmiş ve buna karşın içeriğin bildiriminden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde kaldırılmamış olması durumunda söz mevzusu içerikten direkt görevli olacak.
Toplumsal ağ sağlayıcının kanuna uyumu
Toplumsal ağ sağlayıcı, kişilerin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokan içerikleri öğrenmesi ve gecikmesinde sakınca bulunması halinde, bu içinde ne olduğu ve içinde ne olduğu oluşturana ilişkin detayları yetkili kolluk birimleriyle paylaşacak.
BTK, toplumsal ağ sağlayıcının bu kanuna uyumuna ilişkin olarak toplumsal ağ sağlayıcıdan kurumsal yapı, bilişim sistemleri, algoritmalar, veri işleme mekanizmaları ve ticari tutumlar dahil her türlü açıklamayı talep edebilecek. Toplumsal ağ sağlayıcı, BTK tarafınca talep edilen informasyon ve belgeleri en geç 3 ay içinde verecek. BTK, toplumsal ağ sağlayıcının kanuna uyumunu, toplumsal ağ sağlayıcının tüm tesislerinde yerinde inceleyebilecek.
Toplumsal ağ sağlayıcı, kamu güvenliğini ve kamu sağlığını etkileyen muhteşem durumlara ilişkin kriz planı oluşturmakla ve kuruma bildirmekle yükümlü olacak.
BTK Başkanı, kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerini getirmeyen toplumsal ağ sağlayıcıya bundan önceki takvim yılındaki küresel cirosunun yüzde 3’üne kadar yönetimsel para cezası verebilecek.
Şebekeler üstü hizmete ilişkin düzenleme
Elektronik Iletişim Kanunu’na, “şebekeler üstü hizmet” ve “şebekeler üstü hizmet sağlayıcı” kavramları ekleniyor.
“Şebekeler üstü hizmet”, web erişimine haiz abone ve kullanıcılara, işletmecilerden yada sağlanan web hizmetinden bağımsız olarak kamuya açık bir yazılım vasıtası ile sunulan, sesli, yazılı, görsel yazışma kapsamındaki kişiler arası elektronik komünikasyon hizmetlerini; “şebekeler üstü hizmet sağlayıcı” ise şebekeler üstü hizmet tanımı kapsamına giren hizmetleri sunan gerçek yada tüzel kişiyi ifade edecek.
BTK’ye, şebekeler üstü hizmetlere ilişkin lüzumlu düzenlemeleri yapma ve ilgili tedbirleri alma mevzusunda yetki veriliyor.
Şebekeler üstü hizmet sağlayıcılar, faaliyetlerini Türkiye’de kurmuş oldukları anonim şirket ya da limitet şirket statüsündeki tam yetkili temsilcileri vasıtası ile BTK tarafınca yapılacak yetkilendirme çerçevesinde yürütecek.
Kanunda öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen yada yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üstü hizmet sağlayıcılara 1 milyon liradan 30 milyon liraya kadar yönetimsel para cezası verilebilecek.
İnternet sitesine erişimin engellenmesi
İdari para cezasını süresinde ödemeyen ve Kurumca yapılacak bildirimden itibaren 6 ay içinde Kurum düzenlemelerinde öngörülen yükümlülükleri yerine getirmeyen yada yetkilendirilmeksizin hizmet sunan şebekeler üstü hizmet sağlayıcısının web trafiği, bant genişliğinin yüzde 95’ine kadar daraltılmasına yada ilgili uygulama yada web sitesine erişimin engellenmesine Kurum tarafınca karar verilebilecek.
Düzenlemenin resmi duyuru ve reklam verilebilecek web haber sitelerinin de Basın İlan Kurumunun web siteleri üstünden kamuoyuna duyurulmasını düzenleyen maddesi, web haber sitelerinde yayınlanacak resmi duyuru ve reklamların kapsam ve esaslarını düzenleyen maddesi, gazete ve dergiler için uygulanan müeyyidelerin web haber sitelerine de uygulanmasını düzenleyen maddesi, vatandaşların icra, ihale, tebligat ve personel alanlarına ilişkin ilanlara tek merkezden kolayca ulaşabildiği Basın İlan Kurumu İlan Portalı’nda da parasız gösterim yapılmasını düzenleyen maddesi, ihalelerin web haber sitesinde duyurulmasını düzenleyen maddesi, web haber sitelerinin cezai ve hukuki sorumluluklarıyla ilgili düzenleme ve web haber siteleri çalışanlarının Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun kapsamına alınmasını öngören maddesi 1 Nisan 2023’te, öteki hükümleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
İnternet haber sitelerine düzenleme
Düzenleme ile internetten gösterim yapanlar Basın Kanunu kapsamına alındı. Bu sayede haber siteleri artık resmi duyuru alabilecek.
Çalışanlarına da basın kartı verilebilecek. İnternet haber sitelerinde, bir içeriğin ilk kez sunulmaya başlandığı tarihin, her erişildiğinde değişmeyecek şekilde belirtilmesi de mecburi oldu.
Küçüklere koruma kalkanı
Çocuklar ve gençler maruz kalmamaları ihtiyaç duyulan içeriklere karşı da korunacak.
Bu mevzuda erişim sağlayıcılara ek sorumluluklar verildi.
Evlatların cinsel istismarı, anayasal düzene karşı işlenen suçlar ve devlet sırlarına karşı suçlara ilişkin web içeriklerini paylaşanlara ilişik detayları paylaşmayan toplumsal ağ sağlayıcılarına, erişim engelinin yanısıra reklam yasağı da uygulanacak.
Kaynak: TRTHaber.com
